促织

拼音版、注音及读音

　　 xuān dé jiān，gōng zhōng shàng cù zhī zhī xì，suì zhēng mín jiān。cǐ wù gù fēi xī chǎn yǒu huá yīn lìng yù mèi shàng guān，yǐ yī tóu jìn，shì shǐ dòu ér cái，yīn zé cháng gōng。lìng yǐ zé zhī lǐ zhèng。shì zhōng yóu xiá ér dé jiā zhě lóng yǎng zhī，áng qí zhí，jū wèi qí huò。lǐ xū huá xiá，jiǎ cǐ kē liǎn dīng kǒu，měi zé yī tóu，zhé qīng shù jiā zhī chǎn。

　　宣德间，宫中尚促织之戏，岁征民间。此物故非西产；有华阴令欲媚上官，以一头进，试使斗而才，因责常供。令以责之里正。市中游侠儿得佳者笼养之，昂其直，居为奇货。里胥猾黠，假此科敛丁口，每责一头，辄倾数家之产。

　　 yì yǒu chéng míng zhě，cāo tóng zǐ yè，jiǔ bù shòu。wéi rén yū nè，suì wèi huá xū bào chōng lǐ zhèng yì，bǎi jì yíng móu bù néng tuō。bù zhōng suì，bó chǎn lèi jǐn。huì zhēng cù zhī，chéng bù gǎn liǎn hù kǒu，ér yòu wú suǒ péi cháng，yōu mèn yù sǐ。qī yuē:" sǐ hé bì yì?bù rú zì xíng sōu mì，jì yǒu wàn yī zhī dé。" chéng rán zhī。zǎo chū mù guī，tí zhú tǒng sī lóng，yú bài dǔ cóng cǎo chù，tàn shí fā xué，mí jì bù shī，qì wú jì。jí bǔ dé sān liǎng tóu，yòu liè ruò bù zhōng yú kuǎn。zǎi yán xiàn zhuī bǐ，xún yú，zhàng zhì bǎi，liǎng gǔ jiān nóng xuè liú lí，bìng chóng yì bù néng xíng zhuō yǐ。zhuǎn cè chuáng tóu，wéi sī zì jìn。

　　邑有成名者，操童子业，久不售。为人迂讷，遂为猾胥报充里正役，百计营谋不能脱。不终岁，薄产累尽。会征促织，成不敢敛户口，而又无所赔偿，忧闷欲死。妻曰：“死何裨益？不如自行搜觅，冀有万一之得。”成然之。早出暮归，提竹筒丝笼，于败堵丛草处，探石发穴，靡计不施，迄无济。即捕得三两头，又劣弱不中于款。宰严限追比，旬余，杖至百，两股间脓血流离，并虫亦不能行捉矣。转侧床头，惟思自尽。

　　 shí cūn zhōng lái yī tuó bèi wū，néng yǐ shén bo。chéng qī jù zī yì wèn。jiàn hóng nǚ bái pó，tián sāi mén hù。rù qí shě，zé mì shì chuí lián，lián wài shè xiāng jī。wèn zhě ruò xiāng yú dǐng，zài bài。wū cóng páng wàng kōng dài zhù，chún wěn xī pì，bù zhī hé cí。gè gè sǒng lì yǐ tīng。shǎo jiàn，lián nèi zhì yī zhǐ chū，jí dào rén yì zhōng shì，wú háo fà shuǎng。chéng qī nà qián àn shàng，fén bài rú qián rén。shí qǐng，lián dòng，piàn zhǐ pāo luò。shí shì zhī，fēi zì ér huà: zhōng huì diàn gé，lèi lán rě hòu xiǎo shān xià，guài shí luàn wò，zhēn zhēn cóng jí，qīng má tóu fú yān páng yī má，ruò jiāng yuè wǔ。zhǎn wán bù kě xiǎo。rán dǔ cù zhī，yǐn zhōng xiōng huái。zhé cáng zhī，guī yǐ shì chéng。

　　时村中来一驼背巫，能以神卜。成妻具资诣问。见红女白婆，填塞门户。入其舍，则密室垂帘，帘外设香几。问者爇香于鼎，再拜。巫从旁望空代祝，唇吻翕辟，不知何词。各各竦立以听。少间，帘内掷一纸出，即道人意中事，无毫发爽。成妻纳钱案上，焚拜如前人。食顷，帘动，片纸抛落。拾视之，非字而画：中绘殿阁，类兰若；后小山下，怪石乱卧，针针丛棘，青麻头伏焉；旁一蟆，若将跃舞。展玩不可晓。然睹促织，隐中胸怀。折藏之，归以示成。

　　 chéng fǎn fù zì niàn，dé wú jiào wǒ liè chóng suǒ yé?xì zhān jǐng zhuàng，yǔ cūn dōng dà fó gé bī shì。nǎi qiáng qǐ fú zhàng，zhí tú yì sì hòu，yǒu gǔ líng wèi qǐ。xún líng ér zǒu，jiàn dūn shí lín lín，yǎn rán lèi huà。suì yú hāo lái zhōng cè tīng xú xíng，shì xún zhēn jiè。ér xīn mù ěr lì jù qióng，jué wú zōng xiǎng。míng sōu wèi yǐ，yī lài tóu má cù rán yuè qù。chéng yì è，jí zhú chèn zhī，má rù cǎo jiān。niè jī pī qiú，jiàn yǒu chóng fú jí gēn。jù pū zhī，rù shí xué zhōng。tiàn yǐ jiān cǎo，bù chū yǐ tǒng shuǐ guàn zhī，shǐ chū，zhuàng jí jùn jiàn。zhú ér dé zhī。shěn shì，jù shēn xiū wěi，qīng xiàng jīn chì。dà xǐ，lóng guī，jǔ jiā qìng hè，suī lián chéng gǒng bì bù chì yě。shàng yú pén ér yǎng zhī，xiè bái lì huáng，bèi jí hù ài，liú dài xiàn qī，yǐ sāi guān zé。

　　成反复自念，得无教我猎虫所耶？细瞻景状，与村东大佛阁逼似。乃强起扶杖，执图诣寺后，有古陵蔚起。循陵而走，见蹲石鳞鳞，俨然类画。遂于蒿莱中侧听徐行，似寻针芥。而心目耳力俱穷，绝无踪响。冥搜未已，一癞头蟆猝然跃去。成益愕，急逐趁之，蟆入草间。蹑迹披求，见有虫伏棘根。遽扑之，入石穴中。掭以尖草，不出；以筒水灌之，始出，状极俊健。逐而得之。审视，巨身修尾，青项金翅。大喜，笼归，举家庆贺，虽连城拱璧不啻也。上于盆而养之，蟹白栗黄，备极护爱，留待限期，以塞官责。

　　 chéng yǒu zi jiǔ suì，kuī fù bù zài，qiè fā pén。chóng yuè zhì jìng chū，xùn bù kě zhuō。jí pū rù shǒu，yǐ gǔ luò fù liè，sī xū jiù bì。ér jù，tí gào mǔ。mǔ wén zhī，miàn sè huī sǐ，dà jīng yuē:" yè gēn，sǐ qī zhì yǐ!ér wēng guī，zì yǔ rǔ fù suàn ěr!" ér tì ér qù。

　　成有子九岁，窥父不在，窃发盆。虫跃掷径出，迅不可捉。及扑入手，已股落腹裂，斯须就毙。儿惧，啼告母。母闻之，面色灰死，大惊曰：“业根，死期至矣！而翁归，自与汝复算耳！”儿涕而去。

　　 wèi jǐ，chéng guī，wén qī yán，rú bèi bīng xuě。nù suǒ ér，ér miǎo rán bù zhī suǒ wǎng。jì ér dé qí shī yú jǐng，yīn ér huà nù wèi bēi，qiǎng hū yù jué。fū qī xiàng yú，máo shè wú yān，xiāng duì mò rán，bù fù liáo lài。rì jiāng mù，qǔ ér gǎo zàng。jìn fǔ zhī，qì xī chuò rán。xǐ zhì tà shàng，bàn yè fù sū。fū qī xīn shāo wèi，dàn ér shén qì chī mù，yǎn yǎn sī shuì。chéng gù xī shuài lóng xū，zé qì duàn shēng tūn，yì bù fù yǐ ér wèi niàn，zì hūn dá shǔ，mù bù jiāo jié。dōng xī jì jià，jiāng wò zhǎng chóu。hū wén mén wài chóng míng，jīng qǐ chān shì，chóng wǎn rán shàng zài。xǐ ér bǔ zhī，yī míng zhé yuè qù，xíng qiě sù。fù zhī yǐ zhǎng，xū ruò wú wù shǒu cái jǔ，zé yòu chāo hū ér yuè。jí qū zhī，zhē guò qiáng yú，mí qí suǒ zài。pái huái sì gù，jiàn chóng fú bì shàng。shěn dì zhī，duǎn xiǎo，hēi chì sè，dùn fēi qián wù。chéng yǐ qí xiǎo，liè zhī。wéi páng huáng zhān gù，xún suǒ zhú zhě。bì shàng xiǎo chóng hū yuè luò jīn xiù jiān，shì zhī，xíng ruò tǔ gǒu，méi huā chì，fāng shǒu，zhǎng jìng，yì shì liáng。xǐ ér shōu zhī。jiāng xiàn gōng táng，zhuì zhuì kǒng bù dàng yì，sī shì zhī dòu yǐ chān zhī。

　　未几，成归，闻妻言，如被冰雪。怒索儿，儿渺然不知所往。既而得其尸于井，因而化怒为悲，抢呼欲绝。夫妻向隅，茅舍无烟，相对默然，不复聊赖。日将暮，取儿藁葬。近抚之，气息惙然。喜置榻上，半夜复苏。夫妻心稍慰，但儿神气痴木，奄奄思睡。成顾蟋蟀笼虚，则气断声吞，亦不复以儿为念，自昏达曙，目不交睫。东曦既驾，僵卧长愁。忽闻门外虫鸣，惊起觇视，虫宛然尚在。喜而捕之，一鸣辄跃去，行且速。覆之以掌，虚若无物；手裁举，则又超忽而跃。急趋之，折过墙隅，迷其所在。徘徊四顾，见虫伏壁上。审谛之，短小，黑赤色，顿非前物。成以其小，劣之。惟彷徨瞻顾，寻所逐者。壁上小虫忽跃落襟袖间，视之，形若土狗，梅花翅，方首，长胫，意似良。喜而收之。将献公堂，惴惴恐不当意，思试之斗以觇之。

　　 cūn zhōng shào nián hào shì zhě，xún yǎng yī chóng，zì míng" xiè ké qīng"，rì yǔ zǐ dì jiǎo，wú bù shèng。yù jū zhī yǐ wéi lì，ér gāo qí zhí，yì wú shòu zhě。jìng zào lú fǎng chéng，shì chéng suǒ xù，yǎn kǒu hú lú ér xiào。yīn chū jǐ chóng，nà bǐ lóng zhōng。chéng shì zhī，páng rán xiū wěi，zì zēng cán zuò，bù gǎn yǔ jiào。shào nián gù qiáng zhī。gù niàn xù liè wù zhōng wú suǒ yòng，bù rú pīn bó yī xiào，yīn hé nà dòu pén。xiǎo chóng fú bù dòng，chǔn ruò mù jī。shào nián yòu dà xiào。shì yǐ zhū liè máo liáo bō chóng xū，réng bù dòng。shào nián yòu xiào。lǚ liāo zhī，chóng bào nù，zhí bèn，suì xiāng téng jī，zhèn fèn zuò shēng。é jiàn xiǎo chóng yuè qǐ，zhāng wěi shēn xū，zhí hé dí lǐng。shào nián dà hài，jí jiě lìng xiū zhǐ。chóng qiào rán jīn míng，shì bào zhǔ zhī。chéng dà xǐ。fāng gòng zhān wán，yī jī piē lái，jìng jìn yǐ zhuó。chéng hài lì è hū，xìng zhuó bù zhōng，chóng yuè qù chǐ yǒu zhǐ。jī jiàn jìn，zhú bī zhī，chóng yǐ zài zhǎo xià yǐ。chéng cāng cù mò zhī suǒ jiù，dùn zú shī sè。xuán jiàn jī shēn jǐng bǎi pū，lín shì，zé chóng jí guān shàng，lì dīng bù shì。chéng yì jīng xǐ，duō zhì lóng zhōng。

　　村中少年好事者，驯养一虫，自名“蟹壳青”，日与子弟角，无不胜。欲居之以为利，而高其直，亦无售者。径造庐访成，视成所蓄，掩口胡卢而笑。因出己虫，纳比笼中。成视之，庞然修伟，自增惭怍，不敢与较。少年固强之。顾念蓄劣物终无所用，不如拼博一笑，因合纳斗盆。小虫伏不动，蠢若木鸡。少年又大笑。试以猪鬣毛撩拨虫须，仍不动。少年又笑。屡撩之，虫暴怒，直奔，遂相腾击，振奋作声。俄见小虫跃起，张尾伸须，直龁敌领。少年大骇，急解令休止。虫翘然矜鸣，似报主知。成大喜。方共瞻玩，一鸡瞥来，径进以啄。成骇立愕呼，幸啄不中，虫跃去尺有咫。鸡健进，逐逼之，虫已在爪下矣。成仓猝莫知所救，顿足失色。旋见鸡伸颈摆扑，临视，则虫集冠上，力叮不释。成益惊喜，掇置笼中。

　　 yì rì jìn zǎi，zǎi jiàn qí xiǎo，nù ā chéng。chéng shù qí yì，zǎi bù xìn。shì yǔ tā chóng dòu，chóng jǐn mí。yòu shì zhī jī，guǒ rú chéng yán。nǎi shǎng chéng，xiàn zhū fǔ jūn。fǔ jūn dà yuè，yǐ jīn lóng jìn shàng，xì shū qí néng。jì rù gōng zhōng，jǔ tiān xià suǒ gòng hú diétáng lángyóu lì tàqīng sī é yī qiè yì zhuàng biàn shì zhī，mò chū qí yòu zhě。měi wén qín sè zhī shēng，zé yīng jié ér wǔ。yì qí zhī。shàng dà jiā yuè，zhào cì fǔ chén míng mǎ yī duàn。fǔ jūn bù wàng suǒ zì，wú hé，zǎi yǐ zhuō yì wén。zǎi yuè，miǎn chéng yì。yòu zhǔ xué shǐ bǐ rù yì xiáng。hòu suì yú，chéng zǐ jīng shén fù jiù，zì yán shēn huà cù zhī，qīng jié shàn dòu，jīn shǐ sū ěr。fǔ jūn yì hòu lài chéng。bù shù nián，tián bǎi qǐng，lóu gé wàn chuán，niú yáng tí qiào gè qiān jì yī chū mén，qiú mǎ guò shì jiā yān。

　　翼日进宰，宰见其小，怒呵成。成述其异，宰不信。试与他虫斗，虫尽靡。又试之鸡，果如成言。乃赏成，献诸抚军。抚军大悦，以金笼进上，细疏其能。既入宫中，举天下所贡蝴蝶、螳螂、油利挞、青丝额一切异状遍试之，莫出其右者。每闻琴瑟之声，则应节而舞。益奇之。上大嘉悦，诏赐抚臣名马衣缎。抚军不忘所自，无何，宰以卓异闻。宰悦，免成役。又嘱学使俾入邑庠。后岁余，成子精神复旧，自言身化促织，轻捷善斗，今始苏耳。抚军亦厚赉成。不数年，田百顷，楼阁万椽，牛羊蹄躈各千计；一出门，裘马过世家焉。

　　 yì shǐ shì yuē:" tiān zǐ ǒu yòng yī wù，wèi bì bù guò cǐ yǐ wàng ér fèng xíng zhě jí wéi dìng lì。jiā yǐ guān tān lì nüè，mín rì tiē fù mài ér，gèng wú xiū zhǐ。gù tiān zǐ yī kuǐ bù，jiē guān mín mìng，bù kě hū yě。dú shì chéng shì zi yǐ dù pín，yǐ cù zhī fù，qiú mǎ yáng yáng。dāng qí wèi lǐ zhèng，shòu pū zé shí，qǐ yì qí zhì cǐ zāi!tiān jiàng yǐ chóu zhǎng hòu zhě，suì shǐ fǔ chénlìng yǐn，bìng shòu cù zhī ēn yīn。wén zhī: yī rén fēi shēng，xiān jí jī quǎn。xìn fū!

　　异史氏曰：“天子偶用一物，未必不过此已忘；而奉行者即为定例。加以官贪吏虐，民日贴妇卖儿，更无休止。故天子一跬步，皆关民命，不可忽也。独是成氏子以蠹贫，以促织富，裘马扬扬。当其为里正，受扑责时，岂意其至此哉！天将以酬长厚者，遂使抚臣、令尹，并受促织恩荫。闻之：一人飞升，仙及鸡犬。信夫！