种树郭橐驼传

拼音版、注音及读音

　　 guō tuó tuó，bù zhī shǐ hé míng。bìng lóu，lóng rán fú xíng，yǒu lèi tuó tuó zhě，gù xiāng rén hào zhī" tuó"。tuó wén zhī，yuē:" shén shàn。ming wo gu dang。" yīn shě qí míng，yì zì wèi tuó tuó yún。

　　郭橐驼，不知始何名。病偻，隆然伏行，有类橐驼者，故乡人号之“驼”。驼闻之，曰：“甚善。名我固当。”因舍其名，亦自谓橐驼云。

　　 qí xiāng yuē fēng lè xiāng，zài cháng ān xī。tuó yè zhòng shù，fán cháng ān háo fù rén wéi guān yóu jí mài guǒ zhě，jiē zhēng yíng qǔ yǎng。shì tuó suǒ zhòng shù，huò yí xǐ，wú bù huó，qiě shuò mào，zǎo shí yǐ fān。tā zhí zhě suī kuī sì xiào mù，mò néng rú yě。

　　其乡曰丰乐乡，在长安西。驼业种树，凡长安豪富人为观游及卖果者，皆争迎取养。视驼所种树，或移徙，无不活，且硕茂，早实以蕃。他植者虽窥伺效慕，莫能如也。

　　 yǒu wèn zhī，duì yuē:" tuó tuó fēi néng shǐ mù shòu qiě zī yě，néng shùn mù zhī tiān，yǐ zhì qí xìng yān ěr。fán zhí mù zhī xìng，qí běn yù shū，qí péi yù píng，qí tǔ yù gù，qí zhù yù mì。jì rán yǐ，wù dòng wù lǜ，qù bù fù gù。qí shí yě ruò zi，qí zhì yě ruò qì，zé qí tiān zhě quán ér qí xìng dé yǐ。gù wú bù hài qí zhǎng ér yǐ，fēi yǒu néng shuò mào zhī yě bù yì hào qí shí ér yǐ，fēi yǒu néng zǎo ér fān zhī yě。tā zhí zhě zé bù rán，gēn quán ér tǔ yì，qí péi zhī yě，ruò bù guò yān zé bù jí。gǒu yǒu néng fǎn shì zhě，zé yòu ài zhī tài ēn，yōu zhī tài qín，dàn shì ér mù fǔ，yǐ qù ér fù gù，shèn zhě zhǎo qí fū yǐ yàn qí shēng kū，yáo qí běn yǐ guān qí shū mì，ér mù zhī xìng rì yǐ lí yǐ。suī yuē ài zhī，qí shí hài zhī suī yuē yōu zhī，qí shí chóu zhī，gù bù wǒ ruò yě。wú yòu hé néng wéi zāi!"

　　有问之，对曰：“橐驼非能使木寿且孳也，能顺木之天，以致其性焉尔。凡植木之性，其本欲舒，其培欲平，其土欲故，其筑欲密。既然已，勿动勿虑，去不复顾。其莳也若子，其置也若弃，则其天者全而其性得矣。故吾不害其长而已，非有能硕茂之也；不抑耗其实而已，非有能早而蕃之也。他植者则不然，根拳而土易，其培之也，若不过焉则不及。苟有能反是者，则又爱之太恩，忧之太勤，旦视而暮抚，已去而复顾，甚者爪其肤以验其生枯，摇其本以观其疏密，而木之性日以离矣。虽曰爱之，其实害之；虽曰忧之，其实仇之，故不我若也。吾又何能为哉！”

　　 wèn zhě yuē:" yǐ zi zhī dào，yí zhī guān lǐ，kě hū?" tuó yuē:" wǒ zhī zhòng shù ér yǐ，guān lǐ，fēi wú yè yě。rán wú jū xiāng，jiàn zhǎng rén zhě hǎo fán qí lìng，ruò shén lián yān，ér zú yǐ huò。xù ěr zhí，dū ěr huò，zǎo sāo ér xù，zǎo zhī ér lǚ，zì ér yòu hái，suì ér jī tún。jī mù ér zhào zhī。wú xiǎo rén chuò sūn yōng yǐ láo lì zhě，qiě bù dé xiá，yòu hé yǐ fān wú shēng ér ān wú xìng yé?gù bìng qiě dài。ruò shì，zé yǔ wú yè zhě qí yì yǒu lèi hū?"

　　问者曰：“以子之道，移之官理，可乎？”驼曰：“我知种树而已，官理，非吾业也。然吾居乡，见长人者好烦其令，若甚怜焉，而卒以祸。旦暮吏来而呼曰：‘官命促尔耕，勖尔植，督尔获，早缫而绪，早织而缕，字而幼孩，遂而鸡豚。’鸣鼓而聚之，击木而召之。吾小人辍飧饔以劳吏者，且不得暇，又何以蕃吾生而安吾性耶？故病且怠。若是，则与吾业者其亦有类乎？”

　　 wèn zhě yuē:" xī，bù yi shàn fū!wú wèn yǎng shù，dé yǎng rén shù。" chuán qí shì yǐ wéi guān jiè。

　　问者曰：“嘻，不亦善夫！吾问养树，得养人术。”传其事以为官戒。