谏逐客书

拼音版、注音及读音

　　 chén wén lì yì zhú kè，qiè yǐ wéi guò yǐ。xī mù gōng qiú shì，xī qǔ yóu yú yú róng，dōng dé bǎi lǐ xī yú wǎn，yíng jiǎn shū yú sòng，lái pī bàogōng sūn zhī yú jìn。cǐ wǔ zǐ zhě，bù chǎn yú qín，ér mù gōng yòng zhī，bìng guó èr shí，suì bà xī róng。xiào gōng yòng shāng yāng zhī fǎ，yí fēng yì sú，mín yǐ yīn shèng，guó yǐ fù qiáng，bǎi xìng lè yòng，zhū hóu qīn fú，huò chǔwèi zhī shī，jǔ dì qiān lǐ，zhì jīn zhì qiáng。huì wáng yòng zhāng yí zhī jì，bá sān chuān zhī dì，xī bìng bāshǔ，běi shōu shàng jùn，nán qǔ hàn zhōng，bāo jiǔ yí，zhì yānyǐng，dōng jù chéng gāo zhī xiǎn，gē gāo yú zhī rǎng，suì sàn liù guó zhī zòng，shǐ zhī xī miàn shì qín，gōng shī dào jīn。zhāo wáng dé fàn jū，fèi ráng hóu，zhú huá yáng，qiáng gōng shì，dù sī mén，cán shí zhū hóu，shǐ qín chéng dì yè。cǐ sì jūn zhě，jiē yǐ kè zhī gōng。yóu cǐ guān zhī，kè hé fù yú qín zāi!xiàng shǐ sì jūn què kè ér bù nèi，shū shì ér bù yòng，shì shǐ guó wú fù lì zhī shí，ér qín wú qiáng dà zhī míng yě。
　　臣闻吏议逐客，窃以为过矣。昔穆公求士，西取由余于戎，东得百里奚于宛，迎蹇叔于宋，来邳豹、公孙支于晋。此五子者，不产于秦，而穆公用之，并国二十，遂霸西戎。孝公用商鞅之法，移风易俗，民以殷盛，国以富强，百姓乐用，诸侯亲服，获楚、魏之师，举地千里，至今治强。惠王用张仪之计，拔三川之地，西并巴、蜀，北收上郡，南取汉中，包九夷，制鄢、郢，东据成皋之险，割膏腴之壤，遂散六国之纵，使之西面事秦，功施到今。昭王得范雎，废穰侯，逐华阳，强公室，杜私门，蚕食诸侯，使秦成帝业。此四君者，皆以客之功。由此观之，客何负于秦哉！向使四君却客而不内，疏士而不用，是使国无富利之实，而秦无强大之名也。
　　 jīn bì xià zhì kūn shān zhī yù，yǒu suí hé zhī bǎo，chuí míng yuè zhī zhū，fú tài ē zhī jiàn，chéng xiān lí zhī mǎ，jiàn cuì fèng zhī qí，shù líng tuó zhī gǔ。cǐ shù bǎo zhě，qín bù shēng yī yān，ér bì xià shuō zhī，hé yě?bì qín guó zhī suǒ shēng rán hòu kě，zé shì yè guāng zhī bì，bù shì cháo tíng xī xiàng zhī qì，bù wéi wán hǎo zhèngwèi zhī nǚ bù chōng hòu gōng，ér jùn liáng jué tí bù shí wài jiù，jiāng nán jīn xī bù wéi yòng，xī shǔ dān qīng bù wéi cǎi。suǒ yǐ shì hòu gōng，chōng xià chén，yú xīn yì，shuō ěr mù zhě，bì chū yú qín rán hòu kě，zé shì wǎn zhū zhī zān，fù jī zhī ěr，ā gǎo zhī yī，jǐn xiù zhī shì bù jìn yú qián，ér suí sú yǎ huà，jiā yě yǎo tiǎo，zhào nǚ bù lì yú cè yě。fū jī wèng kòu fǒu dàn zhēng bó bì，ér gē hū wū wū kuài ěr zhě，zhēn qín zhī shēng yě zhèngwèisāng jiān，sháoyúwǔxiàng zhě，yì guó zhī lè yě。jīn qì jī wèng kòu fǒu ér jiù zhèngwèi，tuì dàn zhēng ér qǔ zhāoyú，ruò shì zhě hé yě?kuài yì dāng qián，shì guān ér yǐ yǐ。jīn qǔ rén zé bù rán。bù wèn kě fǒu，bù lùn qū zhí，fēi qín zhě qù，wèi kè zhě zhú。rán zé shì suǒ zhòng zhě zài hu sè lè zhū yù，ér suǒ qīng zhě zài hu rén mín yě。cǐ fēi suǒ yǐ kuà hǎi nèizhì zhū hóu zhī shù yě。
　　今陛下致昆山之玉，有随和之宝，垂明月之珠，服太阿之剑，乘纤离之马，建翠凤之旗，树灵鼍之鼓。此数宝者，秦不生一焉，而陛下说之，何也？必秦国之所生然后可，则是夜光之璧，不饰朝廷；犀象之器，不为玩好；郑、卫之女不充后宫，而骏良駃騠不实外厩，江南金锡不为用，西蜀丹青不为采。所以饰后宫，充下陈，娱心意，说耳目者，必出于秦然后可，则是宛珠之簪，傅玑之珥，阿缟之衣，锦绣之饰不进于前，而随俗雅化，佳冶窈窕，赵女不立于侧也。夫击瓮叩缶弹筝搏髀，而歌呼呜呜快耳者，真秦之声也；《郑》、《卫》、《桑间》，《韶》、《虞》、《武》、《象》者，异国之乐也。今弃击瓮叩缶而就《郑》、《卫》，退弹筝而取《昭》、《虞》，若是者何也？快意当前，适观而已矣。今取人则不然。不问可否，不论曲直，非秦者去，为客者逐。然则是所重者在乎色乐珠玉，而所轻者在乎人民也。此非所以跨海内、制诸侯之术也。
　　 chén wén dì guǎng zhě sù duō，guó dà zhě rén zhòng，bīng qiáng zé shì yǒng。shì yǐ tài shān bù ràng tǔ rǎng，gù néng chéng qí dà hé hǎi bù zé xì liú，gù néng jiù qí shēn wáng zhě bù què zhòng shù，gù néng míng qí dé。shì yǐ dì wú sì fāng，mín wú yì guó，sì shí chōng měi，guǐ shén jiàng fú，cǐ wǔ dì sān wáng zhī suǒ yǐ wú dí yě。jīn nǎi qì qián shǒu yǐ zī dí guó，què bīn kè yǐ yè zhū hóu，shǐ tiān xià zhī shì tuì ér bù gǎn xī xiàng，guǒ zú bù rù qín，cǐ suǒ wèi" jiè kòu bīng ér jī dào liáng" zhě yě。fū wù bù chǎn yú qín，kě bǎo zhě duō shì bù chǎn yú qín，ér yuàn zhōng zhě zhòng。jīn zhú kè yǐ zī dí guó，sǔn mín yǐ yì chóu，nèi zì xū ér wài shù yuàn yú zhū hóu，qiú guó wú wēi，bù kě de yě。
　　臣闻地广者粟多，国大者人众，兵强则士勇。是以泰山不让土壤，故能成其大；河海不择细流，故能就其深；王者不却众庶，故能明其德。是以地无四方，民无异国，四时充美，鬼神降福，此五帝三王之所以无敌也。今乃弃黔首以资敌国，却宾客以业诸侯，使天下之士退而不敢西向，裹足不入秦，此所谓“借寇兵而赍盗粮”者也。夫物不产于秦，可宝者多；士不产于秦，而愿忠者众。今逐客以资敌国，损民以益雠，内自虚而外树怨于诸侯，求国无危，不可得也。