陈涉世家

拼音版、注音及读音

　　 chén shèng zhě，yáng chéng rén yě，zì shè。wú guǎng zhě，yáng xià rén yě，zì shū。chén shè shǎo shí，cháng yú rén yōng gēng，chuò gēng zhī lǒng shàng，chàng hèn jiǔ zhī，yuē:" gǒu fù guì，wú xiāng wàng。" yōng zhě xiào ér yīng yuē:" ruò wéi yōng gēng，hé fù guì yě?" chén shè tài xī yuē:" jiē hū!yàn què ān zhī hóng hú zhī zhì zāi!"

　　陈胜者，阳城人也，字涉。吴广者，阳夏人也，字叔。陈涉少时，尝与人佣耕，辍耕之垄上，怅恨久之，曰：“苟富贵，无相忘。”佣者笑而应曰：“若为佣耕，何富贵也？”陈涉太息曰：“嗟乎！燕雀安知鸿鹄之志哉！”

　　 èr shì yuán nián qī yuè，fā lǘ zuǒ zhé shù yú yáng，jiǔ bǎi rén tún dà zé xiāng。chén shèng wú guǎng jiē cì dāng háng，wèi tún zhǎng。huì tiān dà yǔ，dào bù tōng，dù yǐ shī qī。shī qī，fǎ jiē zhǎn。chén shèng wú guǎng nǎi móu yuē:" jīn wáng yì sǐ，jǔ dà jì yì sǐ děng sǐ，sǐ guó kě hū?" chén shèng yuē:" tiān xià kǔ qín jiǔ yǐ。wú wén èr shì shǎo zǐ yě，bù dàng lì，dāng lì zhě nǎi gōng zǐ fú sū。fú sū yǐ shù jiàn gù，shàng shǐ wài jiāng bīng。jīn huò wén wú zuì，èr shì shā zhī。bǎi xìng duō wén qí xián，wèi zhī qí sǐ yě。xiàng yàn wèi chǔ jiāng，shù yǒu gōng，ài shì zú，chǔ rén lián zhī。huò yǐ wéi sǐ，huò yǐ wéi wáng。jīn chéng yǐ wú zhòng zhà zì chēng gōng zǐ fú sū xiàng yàn，wèi tiān xià chàng，yí duō yīng zhě。" wú guǎng yǐ wéi rán。nǎi xíng bǔ。bo zhě zhī qí zhǐ yì，yuē:" zú xià shì jiē chéng，yǒu gōng。rán zú xià bo zhī guǐ hū!" chén shèng wú guǎng xǐ，niàn guǐ，yuē:" cǐ jiào wǒ xiān wēi zhòng ěr。" nǎi dān shū bó yuē" chén shèng wáng"，zhì rén suǒ zēng yú fù zhōng。zú mǎi yú pēng shí，dé yú fù zhōng shū，gù yǐ guài zhī yǐ。yòu jiān lìng wú guǎng zhī cì suǒ páng cóng cí zhōng，yè gōu huǒ，hú míng hū yuē:" dà chǔ xìng，chén shèng wáng。" zú jiē yè jīng kǒng。dàn rì，cù zhòng wǎng wǎng yǔ，jiē zhǐ mù chén shèng。

　　二世元年七月，发闾左谪戍渔阳，九百人屯大泽乡。陈胜﹑吴广皆次当行，为屯长。会天大雨，道不通，度已失期。失期，法皆斩。陈胜﹑吴广乃谋曰：“今亡亦死，举大计亦死；等死，死国可乎？”陈胜曰：“天下苦秦久矣。吾闻二世少子也，不当立，当立者乃公子扶苏。扶苏以数谏故，上使外将兵。今或闻无罪，二世杀之。百姓多闻其贤，未知其死也。项燕为楚将，数有功，爱士卒，楚人怜之。或以为死，或以为亡。今诚以吾众诈自称公子扶苏﹑项燕，为天下唱，宜多应者。”吴广以为然。乃行卜。卜者知其指意，曰：“足下事皆成，有功。然足下卜之鬼乎！”陈胜﹑吴广喜，念鬼，曰：“此教我先威众耳。”乃丹书帛曰“陈胜王”，置人所罾鱼腹中。卒买鱼烹食，得鱼腹中书，固以怪之矣。又间令吴广之次所旁丛祠中，夜篝火，狐鸣呼曰：“大楚兴，陈胜王。”卒皆夜惊恐。旦日，卒中往往语，皆指目陈胜。

　　 wú guǎng sù ài rén，shì zú duō wèi yòng zhě。jiàng wèi zuì，guǎng gù shù yán yù wáng，fèn huì wèi，lìng rǔ zhī，yǐ jī nù qí zhòng。wèi guǒ chī guǎng。wèi jiàn tǐng，guǎng qǐ，duó ér shā wèi。chén shèng zuǒ zhī，bìng shā liǎng wèi。zhào lìng tú shǔ yuē:" gōng děng yù yǔ，jiē yǐ shī qī，shī qī dāng zhǎn。jí dì lìng wú zhǎn，ér shù sǐ zhě gù shí liù qī。qiě zhuàng shì bù sǐ jí yǐ，sǐ jí jǔ dà míng ěr，wáng hóu jiàng xiàng níng nì ng yǒu zhǒng hū!" tú shǔ jiē yuē:" jìng shòu mìng。" nǎi zhà chēng gōng zǐ fú sū xiàng yàn，cóng mín yù yě。tǎn yòu，chēng dà chǔ。wèi tán ér méng，jì yǐ wèi shǒu。chén shèng zì lì wèi jiāng jūn，wú guǎng wéi dū wèi。gōng dà zé xiāng，shōu ér gōng qí qí。qí xià，nǎi lìng fú lí rén gé yīng jiāng bīng xùn qí yǐ dōng。gōng zhìcuókǔzhèqiáo jiē xià zhī。xíng shōu bīng。bǐ zhì chén，chē liù qī bǎi chéng，qí qiān yú，zú shù wàn rén。gōng chén，chén shǒu lìng jiē bù zài，dú shǒu chéng yǔ zhàn qiáo mén zhōng。fú shèng，shǒu chéng sǐ，nǎi rù jù chén。shù rì，hào lìng zhào sān lǎo háo jié yǔ jiē lái kuài jì shì。sān lǎo háo jié jiē yuē:" jiāng jūn shēn bèi jiān zhí ruì，fá wú dào，zhū bào qín，fù lì chǔ guó zhī shè jì jì，gōng yí wèi wáng。" chén shè nǎi lì wèi wáng，hào wèi zhāng chǔ。dāng cǐ shí，zhū jùn xiàn kǔ qín lì zhě，jiē xíng qí zhǎng lì，shā zhī yǐ yīng chén shè。nǎi yǐ wú shū wèi jiǎ wáng，jiān zhū jiàng yǐ xī jī xíng yáng。lìng chén rén wǔ chénzhāng ěrchén yú xùn zhào dì，lìng rǔ yīn rén dèng zōng xùn jiǔ jiāng jùn。dāng cǐ shí，chǔ bīng shù qiān rén wéi jù zhě，bù kě shèng shǔ。

　　吴广素爱人，士卒多为用者。将尉醉，广故数言欲亡，忿恚尉，令辱之，以激怒其众。尉果笞广。尉剑挺，广起，夺而杀尉。陈胜佐之，并杀两尉。召令徒属曰：“公等遇雨，皆已失期，失期当斩。藉第令毋斩，而戍死者固十六七。且壮士不死即已，死即举大名耳，王侯将相宁nìng有种乎！”徒属皆曰：“敬受命。”乃诈称公子扶苏﹑项燕，从民欲也。袒右，称大楚。为坛而盟，祭以尉首。陈胜自立为将军，吴广为都尉。攻大泽乡，收而攻蕲qí。蕲下，乃令符离人葛婴将兵徇蕲以东。攻铚、酂、苦、柘、谯皆下之。行收兵。比至陈，车六七百乘，骑千余，卒数万人。攻陈，陈守令皆不在，独守丞与战谯门中。弗胜，守丞死，乃入据陈。数日，号令召三老﹑豪杰与皆来会计事。三老﹑豪杰皆曰：“将军身被坚执锐，伐无道，诛暴秦，复立楚国之社稷jì，功宜为王。”陈涉乃立为王，号为张楚。当此时，诸郡县苦秦吏者，皆刑其长吏，杀之以应陈涉。乃以吴叔为假王，监诸将以西击荥阳。令陈人武臣、张耳、陈馀徇赵地，令汝阴人邓宗徇九江郡。当此时，楚兵数千人为聚者，不可胜数。

　　 gé yīng zhì dōng chéng，lì xiāng qiáng wèi chǔ wáng。yīng hòu wén chén wáng yǐ lì，yīn shā xiāng qiáng，hái bào。zhì chén，chén wáng zhū shā gé yīng。chén wáng lìng wèi rén zhōu shì běi xùn wèi dì。wú guǎng wéi xíng yáng。lǐ yóu wèi sān chuān shǒu，shǒu xíng yáng，wú shū fú néng xià。chén wáng zhēng guó zhī háo jié yǔ jì，yǐ shàng cài rén fáng jūn cài cì wèi shàng zhù guó。

　　葛婴至东城，立襄强为楚王。婴后闻陈王已立，因杀襄强，还报。至陈，陈王诛杀葛婴。陈王令魏人周市北徇魏地。吴广围荥阳。李由为三川守，守荥阳，吴叔弗能下。陈王征国之豪杰与计，以上蔡人房君蔡赐为上柱国。

　　 zhōu wén，chén zhī xián rén yě，cháng wèi xiàng yàn jūn shì rì，shì chūn shēn jūn，zì yán xí bīng，chén wáng yǔ zhī jiāng jūn yìn，xī jī qín。xíng shōu bīng zhì guān，chē qiān shèng，zú shù shí wàn，zhì xì，jūn yān。qín lìng shào fǔ zhāng hán miǎn lì shān tú rén nú chǎn zǐ shēng，xī fā yǐ jī chǔ dà jūn，jǐn bài zhī。zhōu wén bài，zǒu chū guān，zhǐ cì cáo yáng èr sān yuè。zhāng hán zhuī bài zhī，fù zǒu cì miǎn chí shí yú rì。zhāng hán jī，dà pò zhī。zhōu wén zì jǐng，jūn suì bù zhàn。

　　周文，陈之贤人也，尝为项燕军视日，事春申君，自言习兵，陈王与之将军印，西击秦。行收兵至关，车千乘，卒数十万，至戏，军焉。秦令少府章邯免郦山徒﹑人奴产子生，悉发以击楚大军，尽败之。周文败，走出关，止次曹阳二三月。章邯追败之，复走次渑池十余日。章邯击，大破之。周文自刭，军遂不战。

　　 wǔ chén dào hán dān，zì lì wèi zhào wáng，chén yú wèi dà jiàng jūn，zhāng ěrzhào sāo wèi zuǒ yòu chéng xiàng。chén wáng nù，bǔ xì wǔ chén děng jiā shì，yù zhū zhī。zhù guó yuē:" qín wèi wáng ér zhū zhào wáng jiàng xiàng jiā shǔ，cǐ shēng yī qín yě。bù rú yīn ér lì zhī。" chén wáng nǎi qiǎn shǐ zhě hè zhào，ér xǐ xì wǔ chén děng jiā shǔ gōng zhōng，ér fēng ěr zǐ zhāng áo wèi chéng dū jūn，qù zhào bīng，jí rù guān。zhào wáng jiàng xiàng xiāng yǔ móu yuē:" wáng wáng zhào，fēi chǔ yì yě。chǔ yǐ zhū qín，bì jiā bīng yú zhào。jì mò rú wú xī bīng，shǐ shǐ běi xùn yàn dì yǐ zì guǎng yě。zhào nán jù dà hé，běi yǒu yàndài，chǔ suī shèng qín，bù gǎn zhì zhào。ruò chǔ bù shèng qín，bì zhòng zhào。zhào chéng qín zhī bì，kě yǐ dé zhì yú tiān xià。" zhào wáng yǐ wéi rán，yīn bù xī bīng，ér qiǎn gù shàng gǔ zú shǐ hán guǎng jiāng bīng běi xùn yàn dì。

　　武臣到邯郸，自立为赵王，陈馀为大将军，张耳、召骚为左右丞相。陈王怒，捕系武臣等家室，欲诛之。柱国曰：“秦未亡而诛赵王将相家属，此生一秦也。不如因而立之。”陈王乃遣使者贺赵，而徙系武臣等家属宫中，而封耳子张敖为成都君，趣赵兵，亟入关。赵王将相相与谋曰：“王王赵，非楚意也。楚已诛秦，必加兵於赵。计莫如毋西兵，使使北徇燕地以自广也。赵南据大河，北有燕、代，楚虽胜秦，不敢制赵。若楚不胜秦，必重赵。赵乘秦之弊，可以得志于天下。”赵王以为然，因不西兵，而遣故上谷卒史韩广将兵北徇燕地。

　　 yàn gù guì rén háo jié wèi hán guǎng yuē:" chǔ yǐ lì wáng，zhào yòu yǐ lì wáng。yàn suī xiǎo，yì wàn shèng zhī guó yě，yuán jiāng jūn lì wèi yàn wáng。" hán guǎng yuē:" guǎng mǔ zài zhào，bù kě。" yàn rén yuē:" zhào fāng xī yōu qín，nán yōu chǔ，qí lì bù néng jìn wǒ。qiě yǐ chǔ zhī jiàng，bù gǎn hài zhào wáng jiàng xiàng zhī jiā，zhào dú ān gǎn hài jiāng jūn zhī jiā!" hán guǎng yǐ wéi rán，nǎi zì lì wèi yàn wáng。jū shù yuè，zhào fèng yàn wáng mǔ jí jiā shǔ guī zhī yàn。

　　燕故贵人豪杰谓韩广曰：“楚已立王，赵又已立王。燕虽小，亦万乘之国也，原将军立为燕王。”韩广曰：“广母在赵，不可。”燕人曰：“赵方西忧秦，南忧楚，其力不能禁我。且以楚之彊，不敢害赵王将相之家，赵独安敢害将军之家！”韩广以为然，乃自立为燕王。居数月，赵奉燕王母及家属归之燕。

　　 dāng cǐ zhī shí，zhū jiàng zhī xùn dì zhě，bù kě shèng shǔ。zhōu shì běi xùn dì zhì dí，dí rén tián dān shā dí lìng，zì lì wèi qí wáng，yǐ qí fǎn jī zhōu shì。shì jūn sàn，hái zhì wèi dì，yù lì wèi hòu gù níng líng jūn jiù wèi wèi wáng。shí jiù zài chén wáng suǒ，bù dé zhī wèi。wèi dì yǐ dìng，yù xiāng yǔ lì zhōu shì wèi wèi wáng，zhōu shì bù kěn。shǐ zhě wǔ fǎn，chén wáng nǎi lì níng líng jūn jiù wèi wèi wáng，qiǎn zhī guó。zhōu shì zú wèi xiāng。

　　当此之时，诸将之徇地者，不可胜数。周市北徇地至狄，狄人田儋杀狄令，自立为齐王，以齐反击周市。市军散，还至魏地，欲立魏后故宁陵君咎为魏王。时咎在陈王所，不得之魏。魏地已定，欲相与立周市为魏王，周市不肯。使者五反，陈王乃立宁陵君咎为魏王，遣之国。周市卒为相。

　　 jiāng jūn tián zāng děng xiāng yǔ móu yuē:" zhōu zhāng jūn yǐ pò yǐ，qín bīng dàn mù zhì，wǒ wéi xíng yáng chéng fú néng xià，qín jūn zhì，bì dà bài。bù rú shǎo yí bīng，zú yǐ shǒu xíng yáng，xī jīng bīng yíng qín jūn。jīn jiǎ wáng jiāo，bù zhī bīng quán，bù kě yǔ jì，fēi zhū zhī，shì kǒng bài。" yīn xiāng yǔ jiǎo wáng lìng yǐ zhū wú shū，xiàn qí shǒu yú chén wáng。chén wáng shǐ shǐ cì tián zāng chǔ lìng yǐn yìn，shǐ wèi shàng jiàng。tián zāng nǎi shǐ zhū jiàng lǐ guī děng shǒu xíng yáng chéng，zì yǐ jīng bīng xī yíng qín jūn yú áo cāng。yǔ zhàn，tián zāng sǐ，jūn pò。zhāng hán jìn bīng jī lǐ guī děng xíng yáng xià，pò zhī，lǐ guī děng sǐ。

　　将军田臧等相与谋曰：“周章军已破矣，秦兵旦暮至，我围荥阳城弗能下，秦军至，必大败。不如少遗兵，足以守荥阳，悉精兵迎秦军。今假王骄，不知兵权，不可与计，非诛之，事恐败。”因相与矫王令以诛吴叔，献其首于陈王。陈王使使赐田臧楚令尹印，使为上将。田臧乃使诸将李归等守荥阳城，自以精兵西迎秦军于敖仓。与战，田臧死，军破。章邯进兵击李归等荥阳下，破之，李归等死。

　　 yáng chéng rén dèng shuō jiāng bīng jū tán，zhāng hán bié jiāng jī pò zhī，dèng shuō jūn sàn zǒu chén。zhì rén wǔ xú jiāng bīng jū xǔ，zhāng hán jī pò zhī，wǔ xú jūn jiē sàn zǒu chén。chén wáng zhū dèng shuō。

　　阳城人邓说将兵居郯，章邯别将击破之，邓说军散走陈。铚人伍徐将兵居许，章邯击破之，伍徐军皆散走陈。陈王诛邓说。

　　 chén wáng chū lì shí，líng rén qín jiā zhì rén dǒng zēng fú lí rén zhū jī shí qǔ lǜ rén zhèng bù xú rén dīng jí děng jiē tè qǐ，jiāng bīng wéi dōng hǎi shǒu qìng yú tán。chén wáng wén，nǎi shǐ wǔ píng jūn pàn wèi jiāng jūn，jiān tán xià jūn。qín jiā bù shòu mìng，jiā zì lì wèi dà sī mǎ，è shǔ wǔ píng jūn。gào jūn lì yuē:" wǔ píng jūn nián shào，bù zhī bīng shì，wù tīng!" yīn jiǎo yǐ wáng mìng shā wǔ píng jūn pàn。

　　陈王初立时，陵人秦嘉﹑铚人董譄﹑符离人朱鸡石﹑取虑人郑布﹑徐人丁疾等皆特起，将兵围东海守庆于郯。陈王闻，乃使武平君畔为将军，监郯下军。秦嘉不受命，嘉自立为大司马，恶属武平君。告军吏曰：“武平君年少，不知兵事，勿听！”因矫以王命杀武平君畔。

　　 zhāng hán yǐ pò wǔ xú，jī chén，zhù guó fáng jūn sǐ。zhāng hán yòu jìn bīng jī chén xī zhāng hè jūn。chén wáng chū jiān zhàn，jūn pò，zhāng hè sǐ。

　　章邯已破伍徐，击陈，柱国房君死。章邯又进兵击陈西张贺军。陈王出监战，军破，张贺死。

　　 là yuè，chén wáng zhī rǔ yīn，hái zhì xià chéng fù，qí yù zhuāng jiǎ shā yǐ jiàng qín。chén shèng zàng dàng，shì yuē yǐn wáng。

　　腊月，陈王之汝阴，还至下城父，其御庄贾杀以降秦。陈胜葬砀，谥曰隐王。

　　 chén wáng gù juān rén jiāng jūn lǚ chén wèi cāng tóu jūn，qǐ xīn yáng，gōng chén xià zhī，shā zhuāng jiǎ，fù yǐ chén wèi chǔ。

　　陈王故涓人将军吕臣为仓头军，起新阳，攻陈下之，杀庄贾，复以陈为楚。

　　 chū，chén wáng zhì chén，lìng zhì rén sòng liú jiāng bīng dìng nán yáng，rù wǔ guān。liú yǐ xùn nán yáng，wén chén wáng sǐ，nán yáng fù wèi qín。sòng liú bù néng rù wǔ guān，nǎi dōng zhì xīn cài，yù qín jūn，sòng liú yǐ jūn jiàng qín。qín chuán liú zhì xián yáng，chē liè liú yǐ xùn。

　　初，陈王至陈，令铚人宋留将兵定南阳，入武关。留已徇南阳，闻陈王死，南阳复为秦。宋留不能入武关，乃东至新蔡，遇秦军，宋留以军降秦。秦传留至咸阳，车裂留以徇。

　　 qín jiā děng wén chén wáng jūn pò chū zǒu，nǎi lì jǐng jū wèi chǔ wáng，yǐn bīng zhī fāng yǔ，yù jī qín jūn dìng táo xià。shǐ gōng sūn qìng shǐ qí wáng，yù yǔ bìng lì jù jìn。qí wáng yuē:" wén chén wáng zhàn bài，bù zhī qí sǐ shēng，chǔ ān dé bù qǐng ér lì wáng!" gōng sūn qìng yuē:" qí bù qǐng chǔ ér lì wáng，chǔ hé gù qǐng qí ér lì wáng!qiě chǔ shǒu shì，dāng lìng yú tiān xià。" tián dān zhū shā gōng sūn qìng。

　　秦嘉等闻陈王军破出走，乃立景驹为楚王，引兵之方与，欲击秦军定陶下。使公孙庆使齐王，欲与并力俱进。齐王曰：“闻陈王战败，不知其死生，楚安得不请而立王！”公孙庆曰：“齐不请楚而立王，楚何故请齐而立王！且楚首事，当令于天下。”田儋诛杀公孙庆。

　　 qín zuǒ yòu xiào fù gōng chén，xià zhī。lǚ jiāng jūn zǒu，shōu bīng fù jù。pó dào dāng yáng jūn qíng bù zhī bīng xiāng shōu，fù jī qín zuǒ yòu xiào，pò zhī qīng bō，fù yǐ chén wèi chǔ。huì xiàng liáng lì huái wáng sūn xīn wèi chǔ wáng。

　　秦左右校复攻陈，下之。吕将军走，收兵复聚。鄱盗当阳君黥布之兵相收，复击秦左右校，破之青波，复以陈为楚。会项梁立怀王孙心为楚王。

　　 chén shèng wáng fán liù yuè。yǐ wèi wáng，wáng chén。qí gù rén cháng yǔ yōng gēng zhě wén zhī，zhī chén，kòu gōng mén yuē:" wú yù jiàn shè。" gōng mén lìng yù fù zhī。zì biàn shù，nǎi zhì，bù kěn wèi tōng。chén wáng chū，zhē dào ér hū shè。chén wáng wén zhī，nǎi zhào jiàn，zài yǔ jù guī。rù gōng，jiàn diàn wū wéi zhàng，kè yuē:" huǒ yí!shè zhī wèi wáng chén chén zhě!" chǔ rén wèi duō wèi huǒ，gù tiān xià chuán zhī，huǒ shè wèi wáng，yóu chén shè shǐ。kè chū rù yù yì fā shū，yán chén wáng gù qíng。huò shuō chén wáng yuē:" kè yú wú zhī，zhuān wàng yán，qīng wēi。" chén wáng zhǎn zhī。zhū chén wáng gù rén jiē zì yǐn qù，yóu shì wú qīn chén wáng zhě。chén wáng yǐ zhū fáng wèi zhōng zhèng，hú wǔ wèi sī guò，zhǔ sī qún chén。zhū jiàng xùn dì，zhì，lìng zhī bú shì zhě，xì ér zuì zhī，yǐ kē chá wèi zhōng。qí suǒ bù shàn zhě，fú xià lì，zhé zì zhì zhī。chén wáng xìn yòng zhī。zhū jiàng yǐ qí gù bù qīn fù，cǐ qí suǒ yǐ bài yě。

　　陈胜王凡六月。已为王，王陈。其故人尝与佣耕者闻之，之陈，扣宫门曰：“吾欲见涉。”宫门令欲缚之。自辩数，乃置，不肯为通。陈王出，遮道而呼涉。陈王闻之，乃召见，载与俱归。入宫，见殿屋帷帐，客曰：“夥颐！涉之为王沉沉者！”楚人谓多为伙，故天下传之，夥涉为王，由陈涉始。客出入愈益发舒，言陈王故情。或说陈王曰：“客愚无知，颛妄言，轻威。”陈王斩之。诸陈王故人皆自引去，由是无亲陈王者。陈王以朱房为中正，胡武为司过，主司群臣。诸将徇地，至，令之不是者，系而罪之，以苛察为忠。其所不善者，弗下吏，辄自治之。陈王信用之。诸将以其故不亲附，此其所以败也。

　　 chén shèng suī yǐ sǐ，qí suǒ zhì qiǎn hóu wáng jiàng xiàng jìng wáng qín，yóu shè shǒu shì yě。gāo zǔ shí wéi chén shè zhì shǒu yí sān shí jiā dàng，zhì jīn xuè shí。

　　陈胜虽已死，其所置遣侯王将相竟亡秦，由涉首事也。高祖时为陈涉置守頉三十家砀，至今血食。

　　 chǔ xiān shēng yuē: dì xíng xiǎn zǔ，suǒ yǐ wéi gù yě bīng gé xíng fǎ，suǒ yǐ wéi zhì yě。yóu wèi zú shì yě。fū xiān wáng yǐ rén yì wèi běn，ér yǐ gù sāi wén fǎ wèi zhī yè，qǐ bù rán zāi!wú wén jiǎ shēng zhī chēng yuē:

　　褚先生曰：地形险阻，所以为固也；兵革刑法，所以为治也。犹未足恃也。夫先王以仁义为本，而以固塞文法为枝叶，岂不然哉！吾闻贾生之称曰：

　　" qín xiào gōng jù yáo hán zhī gù，yōng yōng zhōu zhī dì，jūn chén gù shǒu，yǐ kuī zhōu shì，yǒu xí juǎn tiān xiàbāo jǔ yǔ nèináng kuò sì hǎi zhī yì，bìng tūn bā huāng zhī xīn。dàng shì shí yě，shāng jūn zuǒ zhī，nèi lì fǎ dù，wù gēng zhī，xiū shǒu zhàn zhī jù wài lián héng ér dòu zhū hóu。yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài。

　　“秦孝公据肴函之固，拥雍州之地，君臣固守，以窥周室，有席卷天下、包举宇内、囊括四海之意，并吞八荒之心。当是时也，商君佐之，内立法度，务耕织，修守战之具；外连衡而斗诸侯。于是秦人拱手而取西河之外。

　　" xiào gōng jì méi，huì wénwǔzhāo xiāng méng gù yè yīn yí cè，nán qǔ hàn zhōng，xī jǔ bā shǔ，dōng gē gāo yú zhī dì，shōu yào hài zhī jùn。zhū hóu kǒng jù，huì méng ér móu ruò qín，bù ài zhēn qìzhòng bǎoféi ráo zhī dì，yǐ zhì tiān xià zhī shì，hé cóng dì jiāo，xiāng yǔ wéi yī。dāng cǐ zhī shí，qí yǒu mèng cháng，zhào yǒu píng yuán，chǔ yǒu chūn shēn，wèi yǒu xìn líng。cǐ sì jūn zhě，jiē míng zhì ér zhōng xìn，kuān hòu ér ài rén，zūn xián ér zhòng shì，yuē cóng lí héng，jiān hánwèiyànzhàosòngwèizhōng shān zhī zhòng。yú shì liù guó zhī shì，yǒu níng yuèxú shàngsū qíndù hè zhī shǔ wèi zhī móu，qí míngzhōu zuìchén zhěnzhào huálóu huǎndí jǐngsū lìlè yì zhī tú tōng qí yì，wú qǐsūn bìndài tuóní liángwáng liàotián jìlián pōzhào shē zhī lún zhì qí bīng。cháng yǐ shí bèi zhī dì，bǎi wàn zhī zhòng，kòu guān ér gōng qín。qín rén kāi guān ér yán dí，jiǔ guó zhī shī qūn xún dùn táo ér bù gǎn jìn。qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi，ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ。yú shì cóng sàn yuē jiě，zhēng gē dì yǐ lù qín。qín yǒu yú lì ér zhì qí bì，zhuī wáng zhú běi，fú shī bǎi wàn，liú xiě piāo lǔ。yīn lì chéng biàn，zǎi gē tiān xià，fēn liè hé shān。qiáng guó qǐng fú，ruò guó rù cháo。

　　“孝公既没，惠文、武、昭襄蒙故业因遗策，南取汉中，西举巴蜀，东割膏腴之地，收要害之郡。诸侯恐惧，会盟而谋弱秦，不爱珍器、重宝、肥饶之地，以致天下之士，合从缔交，相与为一。当此之时，齐有孟尝，赵有平原，楚有春申，魏有信陵。此四君者，皆明智而忠信，宽厚而爱人，尊贤而重士，约从离横，兼韩、魏、燕、赵、宋、卫、中山之众。于是六国之士，有宁越、徐尚、苏秦、杜赫之属为之谋，齐明、周最、陈轸、召滑、楼缓、翟景、苏厉、乐毅之徒通其意，吴起、孙膑、带佗、倪良、王廖、田忌、廉颇、赵奢之伦制其兵。尝以十倍之地，百万之众，叩关而攻秦。秦人开关而延敌，九国之师逡巡遁逃而不敢进。秦无亡矢遗镞之费，而天下诸侯已困矣。于是从散约解，争割地以赂秦。秦有余力而制其弊，追亡逐北，伏尸百万，流血飘橹。因利乘便，宰割天下，分裂河山。强国请服，弱国入朝。

　　" shī jí xiào wén wángzhuāng xiāng wáng，xiǎng guó zhī rì qiǎn，guó jiā wú shì。

　　“施及孝文王、庄襄王，享国之日浅，国家无事。

　　" jí zhì shǐ huáng，fèn liù shì zhī yú liè，zhèn cháng cè ér yù yǔ nèi，tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu，lǚ zhì zūn ér zhì liù hé，zhí qiāo pǔ yǐ biān chī tiān xià，wēi zhèn sì hǎi。nán qǔ bǎi yuè zhī dì，yǐ wéi guì línxiàng jùn。bǎi yuè zhī jūn，fǔ shǒu xì jǐng，wěi mìng xià lì。nǎi shǐ méng tián běi zhù cháng chéng ér shǒu fān lí，què xiōng nú qī bǎi yú lǐ。hú rén bù gǎn nán xià ér mù mǎ，shì bù gǎn wān gōng ér bào yuàn。yú shì fèi xiān wáng zhī dào，fán bǎi jiā zhī yán，yǐ yú qián shǒu huī míng chéng，shā háo jùn，shōu tiān xià zhī bīng jù zhī xián yáng，xiāo fēng dī，zhù yǐ wéi jīn rén shí èr，yǐ ruò tiān xià zhī mín。rán hòu jiàn huá wéi chéng，yīn hé wèi chí，jù yì zhàng zhī chénglín bù cè zhī xī yǐ wéi gù。liáng jiàng jìn nú，shǒu yào hài zhī chù xìn chén jīng zú，chén lì bīng ér shuí hé。tiān xià yǐ dìng，shǐ huáng zhī xīn，zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù，jīn chéng qiān lǐ，zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě。

　　“及至始皇，奋六世之余烈，振长策而御宇内，吞二周而亡诸侯，履至尊而制六合，执敲朴以鞭笞天下，威振四海。南取百越之地，以为桂林、象郡。百越之君，俯首系颈，委命下吏。乃使蒙恬北筑长城而守藩篱，却匈奴七百余里。胡人不敢南下而牧马，士不敢弯弓而报怨。于是废先王之道，燔百家之言，以愚黔首；隳名城，杀豪俊，收天下之兵聚之咸阳，销锋鍉，铸以为金人十二，以弱天下之民。然后践华为城，因河为池，据亿丈之城、临不测之溪以为固。良将劲驽，守要害之处；信臣精卒，陈利兵而谁何。天下已定，始皇之心，自以为关中之固，金城千里，子孙帝王万世之业也。

　　" shǐ huáng jì méi，yú wēi zhèn yú shū sú。rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ，máng lì zhī rén，ér qiān xǐ zhī tú yě cái néng bù jí zhōng rén，fēi yǒu zhòng nímò dí zhī xián，táo zhūyī dùn zhī fù。niè zú háng wǔ zhī jiān，jué qǐ qiān mò zhī zhōng，lǜ bà sàn zhī zú，jiāng shù bǎi zhī zhòng，zhuǎn ér gōng qín，zhǎn mù wèi bīng，jiē gān wèi qí，tiān xià yún jí ér xiǎng yìng，yíng liáng ér jǐng cóng。shān dōng háo jùn suì bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ。

　　“始皇既没，余威震于殊俗。 然陈涉瓮牖绳枢之子，氓隶之人，而迁徙之徒也；材能不及中人，非有仲尼、墨翟之贤，陶朱、猗顿之富。蹑足行伍之间，倔起阡陌之中，率罢散之卒，将数百之众，转而攻秦，斩木为兵，揭竿为旗，天下云集而响应，赢粮而景从。山东豪俊遂并起而亡秦族矣。

　　" qiě fú tiān xià fēi xiǎo ruò yě，yōng zhōu zhī dì，yáo hán zhī gù，zì ruò yě chén shè zhī wèi，fēi zūn yú qíchǔyànzhàohánwèisòngwèizhōng shān zhī jūn yě chú yōu jí jīn，bù xiān yú gōu jǐ zhǎng shā yě shì shù zhī zhòng，fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě shēn móu yuǎn lǜ，xíng jūn yòng bīng zhī dào，fēi jí xiàng shí zhī shì yě。rán ér chéng bài yì biàn，gōng yè xiāng fǎn。shì shǐ shān dōng zhī guó yǔ chén shè dù cháng xié dà，bǐ quán liàng lì，zé bù kě tóng nián ér yǔ yǐ。rán qín yǐ qū qū zhī dì，zhì wàn shèng zhī shì，xù bā zhōu ér cháo tóng liè，bǎi yǒu yú nián yǐ。rán hòu yǐ liù hé wéi jiā，yáo hán wèi gōng。yī fū zuò nán ér qī miào huī，shēn sǐ rén shǒu，wèi tiān xià xiào zhě，hé yě?rén yì bù shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě。"

　　“且夫天下非小弱也，雍州之地，肴函之固，自若也；陈涉之位，非尊于齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山之君也；锄耰棘矜，不铦于钩戟长铩也；适戍之众，非抗于九国之师也；深谋远虑，行军用兵之道，非及向时之士也。然而成败异变，功业相反。试使山东之国与陈涉度长絜大，比权量力，则不可同年而语矣。然秦以区区之地，致万乘之势，序八州而朝同列，百有余年矣。然后以六合为家，肴函为宫。一夫作难而七庙隳，身死人手，为天下笑者，何也？仁义不施而攻守之势异也。”

　　 suǒ yǐn shù zàn tiān xià xiōng xiōng，hǎi nèi fá zhǔ，jǐ lù zhēng jié，zhān wū yuán chù。chén shèng shǒu shì，jué hào zhāng chǔ。guǐ guài shì píng，hóng hú zì xǔ。gé yīng dōng xià，zhōu wén xī jù。shǐ qīn zhū fáng，yòu rèn hú wǔ。huǒ yí jiàn shā，fù xīn bù yǔ。zhuāng jiǎ hé rén，fǎn shì chéng fù!

　　【索隐述赞】天下匈匈，海内乏主，掎鹿争捷，瞻乌爰处。陈胜首事，厥号张楚。鬼怪是凭，鸿鹄自许。葛婴东下，周文西拒。始亲朱房，又任胡武。伙颐见杀，腹心不与。庄贾何人，反噬城父！